SERİNHİSAR BARDAK DAMLARININ TURİZM AÇISINDAN SOSYOKÜLTÜREL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ .

6. INTERNATIONAL TURKIC WORLD TOURISM SYMPOSIUM PROCEEDING October 1, DENİZLİ, 2020, Denizli, Türkiye, 1 - 02 Ekim 2020, ss.868-870

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Denizli
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.868-870

Özet

SERİNHİSAR BARDAK DAMLARININ TURİZM AÇISINDAN SOSYOKÜLTÜREL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

Doç. Dr. Serap ÜNAL

Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Seramik Cam Bölümü Eposta: serapunal@sdu.edu.tr

ÖZET
Pişmiş toprağın doğada yok edilemeyen bir malzeme olması işlevsel, üretsel ve sanatsal olarak seramiği dolayısıyla çömlekçilik kültürünü arkeolojik, tarihsel ve sosyo kültürel anlamda önemli kılar. Neolitik Dönem zengini olan Anadolu’da yaklaşık 9000 yıllık çömlekçilik geleneği, coğrafyasına yaygın olarak özellikle İç Batı Anadolu ve Göller Bölgesinde kendini göstermektedir. Tunç Çağında çarklı çömlekçiliğe geçilmesi, aynı zamanda endüstriyel kapsamda ilk üretim örneklerini ortaya koymaktadır. Çarklı çömlekçiliğin binlerce yılın ardından günümüzde de primitif olarak Anadolu’da hala yaşıyor olması ve arkeolojik bir betimin eylemsel biçimde yaşayarak/yaşatılarak günümüze kadar gelmesi kültürel miras açısından son derece önemlidir. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamındaki özellikle batı ülkelerini kapsayan listelere baktığımızda, bizden çok daha geç dönemlerde olmasına rağmen bir çok ülkede çömlekçiliğin (pottery) Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) bağlamında değerlendirildiğini görmekteyiz. UNESCO tarafından 2003 yılında Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kabul edilmiştir. Ülkemiz söz konusu sözleşmeye 2006 yılında taraf olmuştur. “Somut Olmayan Kültürel Miras''; UNESCO tarafından, toplumların, grupların ve kimi durumlarda bireylerin, kültürel miraslarının bir parçası olarak tanımladıkları uygulamalar, temsiller, anlatımlar, bilgiler, beceriler ve bunlara ilişkin araçlar, gereçler ve kültürel mekânlar olarak tanımlanmaktadır. İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü bilgilerine göre; Çömlekçilik geleneğimiz Kültür ve Turizm Bakanlığımızın 18.02.2014 tarih ve 33874 sayılı yazılarıyla UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Ulusal Envanterine alınmış olup bu çerçevede Denizli kapsamında Serinhisar çömlekçiliği de envantere alınmıştır. Kuşkusuz bu sevindirici kabulün geliştirilerek turizme aktarımı da son derece önemlidir. Serinhisar ve Sarayköy ilçeleri Denizli’nin çömlekçilik merkezleridir. İnceleme konusu Serinhisar üzerine olduğundan Serinhisar ilçesi bu sunumun konusu olarak ele alınmıştır. Denizli’nin Serinhisar ilçesi, üretim kültürü açısından farklı özelliklere sahip bir ilçemizdir. Serinhisar, Anadolu’da binlerce yıllık geçmişi günümüze taşıyan, etnoarkeolojik değeri yüksek olan ancak yok olmaya yüz tutmuş çömlekçilik geleneğini direnerek de olsa hala sırtında taşımaktadır. 869 Bugün Anadolu’da birçok yörede arkeolojik ve etnografik anlamda çok sayıda disipline bilgi taşıyan, önemli bir kültürel miras olan çömlekçilik geleneği ne var ki yok olmakta ya da Serinhisar gibi zorlanarak da olsa ayakta kalmaya çalışmaktadır. Serinhisar çömlekçiliği, özellikle “bardak damları” denilen çömlekçi mahallesiyle Anadolu arkeolojisindeki tipolojiyi yansıtmaktadır. İlçe merkezinin 1.5 km. batısında yer alan Yenice Mahallesi, bardak damları yani çömlek atölyeleri ile birlikte tipik bir çömlekçi mahallesidir. Serinhisar çömlekçiliği, çömlekçi çarkı, seramik çamurunun hazırlanması, fırınlama, çekim aletleri gibi işlevsel seramik üretimine dair tüm aşamalarda araştırılmış gerek yurtiçi, gerekse yurtdışı dergilerde yayınlanmıştır. Ancak bu kültür alanını, kültür turizmi kapsamında da değerlendirmek için birtakım projelere ve çalışmalara gereksinim vardır. Anahtar Kelimeler: Çömlekçilik, Serinhisar, Denizli, turizm, kültürel miras.

EVALUATION OF SERINHISAR BARDAK DAMLARI AS A SOCIOCULTURAL IN TERMS OF TOURISM

ABSTRACT

The fact that terracotta is an indestructible material in nature makes the pottery culture archaeological, historical and socio-culturally important due to its functional, productive and artistic ceramics. In Anatolia, which is rich in the Neolithic Period, about 9000 years of pottery tradition is widely seen in its geography especially in the Central Western Anatolia and Lakes Region. The transition to pottery pottery in the Bronze Age also reveals the first production examples in the industrial context. It is extremely important for cultural heritage that pottery pottery still lives in Anatolia as a primitive after thousands of years, and that an archaeological depiction has survived / survived in an operational way. When we look at the lists that cover especially the western countries within the scope of UNESCO Convention on the Protection of Intangible Cultural Heritage, we see that pottery (Pottery) is evaluated within the context of Intangible Cultural Heritage (SOKÜM) in many countries, although it is much later than us. The UNESCO Convention on the Protection of Intangible Cultural Heritage was adopted in 2003. Our country became a party to this contract in 2006. "Intangible Cultural Heritage"; It is defined by UNESCO as practices, representations, narratives, knowledge,skills and tools, tools and culturalspacesthat communities, groups and in some cases individuals define as part of their cultural heritage. l According to the information of the Culture and Tourism Directorate; Our pottery tradition has been included in the UNESCO Intangible Cultural Heritage National Inventory with the articles of our Ministry of Culture and Tourism dated 18.02.2014 and numbered 33874. Undoubtedly, the development of this gratifying acceptance and its transfer to tourism is extremely important. 870 Serinhisar and Sarayköy districts are pottery centers of Denizli. Serinhisar district is considered as the subject of this presentation since the subject of the study is on Serinhisar. Serinhisar district of Denizli is a district with different characteristics in terms of production culture. Serinhisar still carries the tradition of pottery, which has thousands of years of history in Anatolia, has a high ethnoarchaeological value, but has disappeared. Today, the pottery tradition, which is an important cultural heritage, which carriesinformation in many regions in Anatolia, in many archaeological and ethnographic terms, is destroyed or tries to survive even with difficulty, like Serinhisar. Serinhisar pottery reflects the typology in Anatolian archeology, especially with the potter neighborhood called “glass drips”. 1.5 km from the district center. Yenice Mahallesi, located to the west, is a typical potter's quarter with its cups and pottery workshops. Serinhisar pottery, pottery wheel, preparation of ceramic mud, firing, and drawing tools have been researched in all stages of production of functional ceramics, both in domestic and international magazines. However, some projects and studies are needed to evaluate this cultural area within the scope of cultural tourism. Keywords: Pottery, Serinhisar, Denizli, tourism, cultural heritage