Senex: Lisansüstü Yaşlılık Çalışmaları Kongresi, Antalya, Turkey, 30 - 31 October 2020, pp.12-13
2020
yılının ilk çeyreğinde Çin’in Wuhan şehrinde ortaya çıkan ve çok kısa sürede
neredeyse dünyanın tamamını etkisi altına alarak küresel bir salgın düzeyine
ulaşan Covid-19, öncelikle çok hızlı yayılabilmesi ve ölümcül olması nedeniyle
büyük bir panik havası yarattı. Çok geçmeden bu panik havasının da etkisiyle,
hem yabancılara ve yurtdışından dönenlere hem de ölüm oranları nispeten daha
yüksek olan yaşlılara karşı mesafeli bir dil kullanılmaya başlandı. Özellikle
yaşlılar, Covid-19 gündeminin birincil aktörleri olarak günlerce zirvede kaldı.
Yaşlıların virüse karşı daha hassas bireyler olarak risk taşıdıkları fikrine
erişmek ise biraz zaman aldı. Bu noktada yaşlılar için ne yapılması gerektiği
tartışılırken, medyatik bir ifadeyle ‘‘evine gitmeyi reddeden’’ yaşlı bireyler
için tek çözüm yolu, onları ne zaman biteceği belli olmayan bir karantina
süreci içine dahil etmekti. Tamamen kronolojik yaşa indirgenerek hayata
geçirilen ve yaşlıları koruma amacı taşıyan bu uygulama, 21 Mart 2020
tarihinden itibaren 65 yaş ve üzerindeki her bireyin süresiz olarak evde kalmalarını
zorunlu hale getirdi. Evlerine kapanan yaşlıların bu süreci nasıl
geçirdiklerine dair akıllarımızda da soru işaretleri oluştu. Bu sebeple çalışmada, ABD’li coğrafyacı Graham D. Rowles (1978) ın[1]
sözünü
ettiği ve
‘‘mekânın
mahkûmları’’ olarak nitelendirebileceğimiz yaşlıların Covid-19 sürecini
deneyimleme biçimleri ve hikâyelerine yer verilmektedir. Çalışma kapsamında,
İstanbul’da ve İzmir’de ikamet eden, aralarında tek başına yaşayan yaşlılar ile
yoksul yaşlıların da yer aldığı 65 yaşın üzerindeki toplam 8 katılımcı ile
telefon arayıcılığıyla gerçekleştirilen mülakatlar değerlendirilmektedir. Örneklem
grubunun sözü edilen iki şehirden seçilmesindeki etken ise, yaşlı nüfus
oranının fazla olduğu ilçelere sahip olmaları ve kentsel yaşlı nüfusun salgın
dönemindeki deneyimleriyle ilgili çeşitlilik sunmasıdır. Araştırma bulguları
çerçevesinde, karantinadaki yaşlıların gündelik yaşam pratikleri ile süreçten
etkilenme düzeyleri tartışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Covid-19,
65 Yaş Üstü, Karantina, Mekânın Mahkûmları.
[1]Rowles, G.D.
(1978). Prisoners Of Space? Exploring The Geographical Experience Of Older
People. Boulder: Westview.