Research Information System
Sixth International Online Conference on Economics & Social Sciences [E&SS2021b], Girne, Cyprus (Kktc), 18 - 19 September 2021, pp.451-458
On beşinci yüzyıl başlarında Osmanlı devlet sistemi karşısında kalkışmanın öncüsü olarak
değerlendirilen Şeyh Bedreddin, yirminci yüzyılın ilk yarısından itibaren şair ve yazarların kaleminde
vücut bulan bir tarihsel figürdür. Fakih, mutasavvıf ve devlet adamı kimlikleriyle tanınan bu çok yönlü
kişiliğin çağının yaklaşık altı yüz yıl sonrasında hâlâ ilgiyle karşılanıyor olması, mülkiyetçi düzene
başkaldıran bir halk hareketinin simge ismi oluşuyla ilintilidir. Onun çeşitli edebî eserlerde genellikle
ideolojik bir dönüştürmeye uğratılarak kurgulandığı göze çarpar. Kaynaklarda düşünce ve eylemleri
bakımından muğlak bir görünüme sahip olan Bedreddin, tarihten beslenen oyun yazarlarının ideoloji
doğrultusunda yeniden yorumladığı, çoğunlukla da idealleştirdiği, aslında güncel meselelere dikkat
çekmek için kullandığı bir araçtır. Türk tiyatro yazınında Şeyh Bedreddin’i bu anlamda konu edinen
tarihsel oyunlardan biri de Kemal Demirel’in Simavna Kadısıoğlu Şeyh Bedreddin’in Yargılanması adlı
metnidir. Yazar, Şeyh Bedreddin’in yargılanma sürecine odaklandığı eserinde onu ilhamını Tanrı’dan
alan; saygı, sevgi, barış, adalet, hak gibi her çağın ve coğrafyanın insanını ilgilendiren değerlerin
savunucusu bir Türk dehâsı olarak yorumlar. Bu bildiride, Demirel’in oyununda kurgulanan Şeyh
Bedreddin imgesi değerlendirilmeye çalışılacaktır.