21. Ulusal Elektron Mikroskopi Kongresi (Uluslararası Katılımlı), Mersin, Turkey, 28 - 31 May 2013, pp.1
AMAÇ: Hepatosellüler Karsinom (HSK) karaciğerin en sık (%75) rastlanan primer tümörüdür. HSK’nin
etkin bir tedavisi yoktur. HSK’da radyoterapi ve kemoterapi tedavisi ile genellikle başarılı sonuçlar
alınamamaktadır. Hep3B, hepatit B virüsü pozitif ve p53 geni mutasyona uğramış hepatosellüler
karsinoma hücre soyudur.
Silybum marianum (Devedikeni), Asteraceae familyasından bazı dikenli bitkilerin ortak adıdır.
Meyveleri yaklaşık olarak 2000 yıldır karaciğer hastalıklarına karşı kullanılan bitki ile ilgili ilk
araştırmalar 1958’de başlamıştır. Devedikeni bileşiminde karaciğeri koruyucu etken maddeler;
flavonolignandan meydana gelen Silymarin (silibin), taxifolin, quercetrin, albümin, miisiliaj, sabit yağ
ve acı maddeler şeklindedir. Yapılan çalışmalarda bitkiden elde edilen ekstraktın (silibin) akciğer
tümörü büyümesini baskıladığı, meme, kolon, mesane kanseri hücre hatlarında hücre siklusunu
durdurduğu ve apopitozisi tetiklediği gösterilmiştir.
GEREÇ - YÖNTEM: Çalışmamızda silibinin Hep3B hücre soyu üzerine etkisini hem iki boyutlu hem de
üç boyutlu kültür ortamında incelemek amacıyla 100 µM/ml doz (doz belirleme deneyleri sonucunda
elde edilen doz) silibin in vitro ortamdaki hücrelere uygulandı. Aynı şekilde kontrol grupları için 100
µM/ml DMSO (silibini dimetil sülfoksit içerisinde çözdüğümüz için) verildi. Monolayer kültürde
hücrelere silibin (100 µM/ml) ve kontrol grupları için DMSO verildikten sonra 24, 48 ve 72 saat süreler
sonunda BrdU işaretleme indeksi ve aktif kaspaz-3 tayinine immünohistokimyasal yöntemle bakıldı.
Üç boyutlu kültürde ise sferoid model oluşturulduktan sonra hem silibin (100 µM/ml) hem de konrol
grubu oluşturuldu ve 24 48 72 saatler sonunda önce hematoksilen-eozin boyama yöntemi ile (sferoid
model oluşumunu göstermek için), ardından BrdU işaretleme indeksi ve aktif kaspaz-3 tayini
immünohistokimyasal yöntemler kullanılarak değerlendirildi.
BULGULAR: Sonuç olarak silibinin kontrol grubu ile kıyaslandığında hem monolayer kültürde hem de
sferoid model kültürde BrdU ile işaretlenen hücrelerin sayısını azalttığı, kaspaz-3 ile boyanan
hücrelerin sayısını ise arttırdığı görüldü. Buradan da anlaşılacağı üzere silibin Hep3B hepatosellüler
karsinoma hücre soyunda hücre proliferasyonunu inhibe edici ve apoptozisi tetikleyici etki
göstermiştir.
SONUÇ: Üç boyutlu sferoid model vücuttaki tümör yapısını daha iyi yansıttığı için elde ettiğimiz
sonuçların hepatosellüler karsinoma tedavisine ışık tutacağı kanısındayız.